Evropska industrija baterija: decenija propadanja i put preporoda

"Automobil je izmišljen u Evropi, a ja verujem da se ovde mora transformisati." - Ove riječi Maroša Šefčoviča, slovačkog političara i potpredsjednika Evropske komisije odgovornog za Energetsku uniju, oličavaju značajan sentiment u evropskom industrijskom pejzažu.

Ako evropske baterije ikada ostvare globalno vodstvo, Šefčovičevo ime će nesumnjivo biti urezano u historiju. On je predvodio formiranje Evropske alijanse za baterije (EBA), čime je započeo podmlađivanje evropskog sektora energetskih baterija.

Godine 2017., na samitu u Briselu o razvoju industrije baterija, Šefčovič je predložio formiranje EBA, potez koji je ujedinio kolektivnu snagu i odlučnost EU.

"Zašto je 2017. bila ključna? Zašto je osnivanje EBA-e bilo tako ključno za EU?" Odgovor leži u početnoj rečenici ovog članka: Evropa ne želi izgubiti "unosno" tržište novih energetskih vozila.

U 2017., tri najveća svjetska dobavljača baterija bili su BYD, Panasonic iz Japana i CATL iz Kine - sve azijske kompanije. Ogroman pritisak azijskih proizvođača doveo je Evropu do strašne situacije u industriji baterija, bez praktički ništa što bi moglo pokazati.

Automobilska industrija, rođena u Evropi, bila je u trenutku kada je nedjelovanje značilo dopustiti da globalnim ulicama dominiraju vozila koja nisu povezana s Evropom.

Kriza je bila posebno izražena kada se uzme u obzir pionirska uloga Evrope u automobilskoj industriji. Međutim, region je značajno zaostao u razvoju i proizvodnji električnih baterija.

Ozbiljnost nevolje

2008. godine, kada je koncept nove energije počeo da se pojavljuje, i oko 2014. godine, kada su nova energetska vozila počela svoju početnu "eksploziju", Evropa je bila gotovo potpuno odsutna sa scene.

Do 2015. godine bila je evidentna dominacija kineskih, japanskih i korejskih kompanija na globalnom tržištu električnih baterija. Do 2016. godine, ove azijske kompanije zauzele su prvih deset mjesta na globalnoj ljestvici poduzeća za električne baterije.

Od 2022. godine, prema južnokorejskoj firmi za istraživanje tržišta SNE Research, šest od deset najvećih svjetskih kompanija za baterije bile su iz Kine, držeći 60.4% globalnog tržišnog udjela. Južnokorejske kompanije za električne baterije LG New Energy, SK On i Samsung SDI zauzimaju 23.7%, dok je japanski Panasonic na četvrtom mjestu sa 7.3%.

U prvih devet mjeseci 2023. godine, među deset najvećih svjetskih kompanija za instalaciju baterija za napajanje dominirale su Kina, Japan i Koreja, bez evropskih kompanija na vidiku. To je značilo da je preko 90% globalnog tržišta baterija za napajanje bilo podijeljeno između ove tri azijske zemlje.

Evropa je morala priznati svoje zaostajanje u istraživanju i proizvodnji električnih baterija, oblasti koju je nekada vodila.

Postepeno zaostajanje

Inovacije i otkrića u tehnologiji litijumskih baterija često potiču sa zapadnih univerziteta i istraživačkih institucija. Krajem 20. vijeka, zapadne zemlje su predvodile prvi talas istraživanja i industrijalizacije novih energetskih vozila.

Evropa je bila među prvima koja je istraživala politike za energetski efikasna vozila sa niskim emisijama, uvodeći automobilske standarde za emisiju ugljenika još 1998.

Uprkos tome što je bila na čelu novih energetskih koncepata, Evropa je zaostajala u industrijalizaciji energetskih baterija, kojom sada dominiraju Kina, Japan i Koreja. Postavlja se pitanje: zašto je Evropa zaostala u industriji litijumskih baterija, uprkos njenim tehnološkim i kapitalnim prednostima?

Lost Opportunities

Prije 2007. zapadni proizvođači automobila nisu priznavali tehničku i komercijalnu održivost litijum-jonskih električnih vozila. Evropski proizvođači, predvođeni Nemačkom, fokusirali su se na optimizaciju tradicionalnih motora sa unutrašnjim sagorevanjem, kao što su efikasni dizel motori i tehnologija turbo punjenja.

Ovo preveliko oslanjanje na put vozila na gorivo dovelo je Evropu na pogrešan tehnički put, što je rezultiralo njenim odsustvom u polju akumulatora.

Tržišna i inovacijska dinamika

Do 2008. godine, kada je američka vlada svoju novu strategiju za električna vozila preusmjerila sa vodonika i gorivnih ćelija na litijum-jonske baterije, EU je, pod utjecajem ovog poteza, također svjedočila porastu ulaganja u proizvodnju materijala za litijumske baterije i proizvodnju ćelija. Međutim, mnoga takva preduzeća, uključujući zajedničko ulaganje njemačkog Boscha i južnokorejskog Samsung SDI, na kraju su propala.

Nasuprot tome, istočnoazijske zemlje poput Kine, Japana i Koreje ubrzano su razvijale svoju industriju električnih baterija. Panasonic se, na primjer, fokusirao na litijum-jonske baterije za električna vozila od 1990-ih, sarađujući sa Teslom i postajući glavni igrač na tržištu.

Trenutni izazovi Evrope

Danas se evropska industrija električnih baterija suočava s nekoliko nedostataka, uključujući nedostatak opskrbe sirovinama. Strogi ekološki zakoni kontinenta zabranjuju rudarenje litijuma, a resursi litijuma su oskudni. Shodno tome, Evropa zaostaje u obezbeđivanju prekomorskih prava na rudarenje u poređenju sa svojim azijskim kolegama.

Trka za sustizanjem

Uprkos dominaciji azijskih kompanija na globalnom tržištu baterija, Evropa čini zajedničke napore da revitalizira svoju industriju baterija. European Battery Alliance (EBA) osnovana je kako bi podstakla lokalnu proizvodnju, a EU je implementirala nove propise za podršku domaćim proizvođačima baterija.

Tradicionalni proizvođači automobila u sukobu

Evropski automobilski giganti poput Volkswagena, BMW-a i Mercedes-Benza uvelike ulažu u istraživanje i proizvodnju baterija, uspostavljajući vlastite pogone za proizvodnju ćelija i strategije baterija.

Dug put ispred nas

Uprkos napretku, evropski sektor električnih baterija još uvijek ima dug put. Industrija je radno intenzivna i zahtijeva značajna kapitalna i tehnološka ulaganja. Visoki troškovi rada u Evropi i nedostatak kompletnog lanca snabdevanja predstavljaju značajne izazove.

Nasuprot tome, azijske zemlje su izgradile konkurentsku prednost u proizvodnji električnih baterija, imajući koristi od ranih ulaganja u litijum-jonsku tehnologiju i nižih troškova rada.

zaključak

Evropska ambicija da revitalizira svoju industriju električnih baterija suočava se sa značajnim preprekama. Iako postoje inicijative i ulaganja, razbijanje dominacije „velike trojke“ – Kine, Japana i Koreje – na globalnom tržištu ostaje veliki izazov.